Katalizör (Katalitik Konvertör) Nedir? Katalizör Fiyatları | 2024

Katalizör yani bilinen ismiyle “katalitik konvertör” eski ve yeni nesil hemen her araçta bulunur. Fabrika çıkışlı bir sistemdir. Motor ile susturucu arasında konumlandırılmıştır. Otomobil ve yakıt bileşenlerini doğaya karşı daha sorumlu ve güvenli hale getirmektedir.  Araç ilk çalıştığı andan kapanış noktasına kadar sürekli zehir gaz atığı üretir. Katalitik konvertör ise egzozdan çıkmadan önce dumanı daha stabil ve zararsız hale çeker. Bir nevi emer de denilebilir.

Otomobiller sanıldığı kadar basit bir işleyişe sahip değildir. Onları yolda sorunsuz ilerleten sistemlerin karmaşıklığı kadar, zararsız bir yapıya büründüren sistemler de hayli komplikedir. 2024 yılı verilerine göre dünya üzerinde 3 milyardan fazla kara taşıtı var. Bu çok ciddi bir oran. Dizel ya da benzin yakıtlarının kullanımı sonrasında oluşan atık gaz doğrudan doğaya salınsaydı ciddi bir çevre kirliliği yaşanırdı. Ancak Fransız otomotiv mühendisleri ilk olarak 1954 yılında icat ettikleri katalizör ile otomobilleri daha masum bir hale getirmeyi başardı.

Katalitik konvertör tüm arabalarda bulunur. Çalışma prensibi ve üstlendiği görev itibariyle kritik bir parçadır. Sürücü ve sürücü adaylarının bu sistemler hakkında asgari bilgiye sahip olması şart. O halde şu sorulara yanıt bulalım: Katalizör nedir? Katalitik konvertör ne işe yarar? Araçtan sökülürse performans düşer mi artar mı? katalitik konvertör fiyatları 2024 yılında ne kadar oldu? Temizlik maliyeti nedir? İşte detaylar…

Araçlarda Katalizör (Katalitik Konvertör) Nedir?

Eski ya da yeni nesil tüm araba modellerinde bulunan, motor ile egzoz arasında bir bölüme yerleştirilen ve aracın çalıştığı süreçte oluşan zehirli atık gazları emerek doğayı ve insan sağlığını koruyan araç sistemlerine katalizör denir. Otomotiv terminolojisinde “katalitik konvertör” ismiyle de bilinmektedir. İnsan, doğa ve araç sağlığı için çok kritik göreve sahip parçadır.

Katalizör sistemini daha iyi anlamak için kelime kökenine de odaklanmak gerekir. Türkçede 2 farklı anlam için kullanılmaktadır. İlki kimya terimidir: “kendisi değişmeksizin, kimyasal bir tepkimeyi sağlayan ya da tepkimenin hızının değişmesine yol açan madde.” Diğeri de “başka şeyleri etkileyerek bir oluşuma yol açan ya da bir olayı, oluşumu hızlandıran şey” anlamını taşır. Kelime kökeni Fransızcaya dayanmaktadır. Zaten icat edildiği ülke de Fransa’dır.

Katalitik konvertörün önemini her sürücü ve birey kavramalı. Çünkü doğayı ve insanı korumak için bu sistemin muhakkak kullanılması şart. Kimi sürücü daha iyi performans elde edeceğini düşünerek araçtan bu sistemi sökebiliyor. Olumlu katkısından daha çok olumsuz durum doğurduğu ise bir gerçek. Bilim insanları, katalitik konvertör sistemi sayesinde bir aracın doğaya vereceği zararın %87 oranında azaltıldığını deneyler ile ortaya koymaktadır.

Araç yapısına göre farklı tasarımlarda üretilir. Yani tek bir tasarıma sahip değildir. Fiziki olarak tanımlamak doğru olmaz. Çünkü bu sistem aslında bir kimyasal tepkimedir. Aracın yarattığı zehirli gaza rodyum, platin ve paladyum gibi maddeler karıştırarak bir tepkime yaratır. Bilim dünyasında bu işleme katalizör tepkimesi adı verilir. İşlem sonucunda gazın içerisindeki zehir oranı minimize edilmiş olunur. Yani katalitik konvertör gazı yok etmez, tepkimeye sokarak zararını azaltır.

a)      Katalitik Konvertör Aracın Neresinde Bulunur?

Aracın modeli ne olursa olsun işlevsellik bakımından katalitik konvertör motor ile susturucu (egzoz) arasında bulunmaktadır. Yakıt motorda ateşlenir ve bu kısımda atık gaz oluşur. Sonrasında gaz egzoz kısmına transfer edilir. İşte katalizör bu iki sistemin arasında yerini alır ve geçen gazı içine çekerek tepkime işlemine tabi tutar.

Araç Sisteminde Katalizör Ne İşe yarar?

Otomobilde bulunan her parçanın bir işlevselliği vardır. Yani en ufağından en büyüğüne kadar hiçbir parça boş yere konulmamış, belli bir amaca hizmet etmesi için tasarlanmıştır. Katalizör ise büyük oranda işe yarar. En asli görevi ise doğayı korumaktır. İçerisinde bulundurduğu kimyasal bileşenleri zehirli atıklar ile tepkimeye sokarak arabaları doğaya ve insana karşı daha masum kılar.

Katalitik konvertör sisteminin çalışması için belli ısıya kavuşması şart. 250 santigrat sıcaklığa ulaşınca %100 performans ile çalışmaya başlar. Sıcaklık sayesinde içerisine gazı çeker ve oksidasyon reaksiyonunu başlatır. İçeri çekilen gazdaki nitrik oksidin dönüşümü başlatılır ve işlem tamamlanır.

Katalitik Konvertör Arıza Sebepleri

Katalitik konvertör arızaları, aracınızın performansını ve emisyon seviyelerini olumsuz etkileyebilir. İşte katalitik konvertör arızalarına yol açabilecek başlıca sebepler:

1. Motorun Yanlış Çalışması: Motorun düzgün çalışmaması veya ateşleme sistemi sorunları (örneğin, arızalı bujiler veya ateşleme bobinleri) katalitik konvertöre zarar verebilir. Yanlış ateşleme sonucu yanmamış yakıt katalitik konvertöre ulaşabilir ve burada aşırı ısınmaya neden olabilir.
2. Yakıt Sistemi Sorunları: Karbüratör veya yakıt enjeksiyon sistemi sorunları, motorun aşırı zengin (fazla yakıt) veya fakir (az yakıt) karışımla çalışmasına neden olabilir. Bu durum, katalitik konvertörde aşırı ısınma veya tıkanma sorunlarına yol açabilir.
3. Egzoz Sistemi Problemleri: Egzoz sistemi sızıntıları veya tıkanıklıkları, katalitik konvertörün verimli çalışmasını engelleyebilir. Ayrıca, yüksek egzoz gazı sıcaklıkları katalitik konvertörün aşırı ısınmasına neden olabilir.
4. Yağ veya Soğutma Sıvısı Sızıntıları: Motor yağı veya soğutma sıvısının yanma odasına sızması, egzoz gazlarına karışabilir ve katalitik konvertörü kirletebilir. Bu durum, katalitik konvertörün tıkanmasına veya etkinliğinin azalmasına yol açabilir.
5. Yakıt Kalitesi: Düşük kaliteli veya yanlış türde yakıt kullanımı, katalitik konvertörün işlevini olumsuz etkileyebilir. Özellikle kurşunlu yakıt, katalitik konvertörlerin hızla bozulmasına neden olabilir.
6. Fiziksel Hasar: Katalitik konvertörün dış darbelere maruz kalması, iç yapıların zarar görmesine ve etkinliğinin azalmasına yol açabilir.
7. Zaman ve Aşınma: Katalitik konvertörler de diğer otomobil parçaları gibi zamanla aşınır ve etkinliklerini kaybeder. Uzun süreli kullanımda iç yapılar bozulabilir ve konvertörün yenilenmesi gerekebilir.
8. Yanlış Sürüş Alışkanlıkları: Sürekli kısa mesafeli sürüşler, katalitik konvertörün tam olarak ısınamamasına ve etkin bir şekilde çalışmamasına neden olabilir.

Katalitik konvertör arızalarının önüne geçmek için düzenli araç bakımı, kaliteli yakıt kullanımı ve motorun düzgün çalışmasının sağlanması önemlidir. Eğer katalitik konvertörde bir arıza meydana gelirse, bu genellikle aracın gösterge panelinde bir arıza ışığı (Check Engine Light) olarak kendini gösterebilir. Bu durumda, bir uzmana danışmak ve arızanın kaynağını belirlemek gereklidir.

Güncel (Katalitik Konvertör) Katalizör Fiyatları 2024 Listesi

Aracının katalitik konvertör kısmında sorun yaşayanların merakla beklediği katalizör fiyatları 2024 listesi belli oldu. Araç modeline göre değişen bir satış fiyatı var. Golf 4 katalitik konvertör fiyatı 2024’te 1,500 TL’den satılırken Polo araçlarında ise 2,000 TL seviyesine çıkabiliyor. 2. el parçalar her zaman %60’a varan avantaj sağlıyor. 2024 yılı katalizör fiyatlarına da göz atalım. Liste henüz açıklanmadı ama yedek parçacılara göre minimum 1,200 TL olması bekleniyor.

Araçta katalitik konvertör değişimi yapılırken 2 farklı maliyet çıkar. İlki yedek parça satın almaktır. Sanayiden ya da internet üzerinden sipariş verebilirsiniz. İkincisi ise değişim işçilik ücretidir.

2024 yılında orijinal ve 2. el katalizör parça fiyatları listesi:

 

Katalizör Temizleme İşlemi Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Katalitik konvertör parçası kolay arızalanan bir sistem değildir. Dizel arabalarda ortalama 100.000 km – 150.000 km aralığına kadar arıza yapması pek muhtemel değildir. Fakat arızalandığında da sorun hızla çözüme kavuşturulmalı. Sıfır parçası biraz maliyetli. Bu sebeple ilk arızada değişim yerine katalizör temizliği yaptırmak daha akıllıca olur. Katalitik konvertör temizliği ile sorun ortalama 25.000 – 50.000 kilometre aralığında halledilmiş olacaktır.

Katalizör temizliği işleminin adım adım aşamaları:

• Öncelikle araç motoru soğuk olmalıdır.
• İlk adım olarak katalitik konvertör sökülür.
• Parçanın içindeki seramik kısımlarında kırık ya da dökülme olup olmadığı kontrol edilir.
• Tıkanıklık tespit edilirse temizleme tekniğine başvurulur.

b)      2024 Yılında Katalizör Temizliği Ne Kadar Oldu?

Katalitik konvertör temizliği, parça değişimine göre daha ucuzdur. 2024 yılında temizlik işçilik fiyatı 260 TL’den başlıyor. Seramikler yenilenirse maliyet biraz daha artıyor. Yetkili servisler ise bu işlemi 400 TL seviyesinden yapmaktadır.

2024 yılında katalizör temizliği işçilik fiyatı tablosu:

 

Araçta Katalizör Arızası, Sebepleri ve Tamiri Hakkında Merak Edilenler

100.000 kilometreyi geçen her araçta katalizör arızası ile karşılaşma riski vardır. Sürücü kalitesi, araçta kullanılan yağ ve yakıt kalitesi gibi durumlar katalitik konvertör ömrünü belirler. Arıza yaşanması durumunda 3 farklı tamir senaryosu doğar. İlki parça değişimidir ki bu hayli maliyetlidir. İkincisi ise temizleme yöntemidir. Son olarak eğer seramiklerde yıpranma olduğu için arıza olduysa, seramikler tamir edilir.

c)      En Çok Görülen Katalizör Arıza Belirtileri Nelerdir?

Katalitik konvertör arızalanmalarında araba sürücüye çok sayıda belirti gösterir. Sorunu anlamak bu sayede hayli kolaydır. Hemen her arızada egzozdan çıkan dumanın renginde koyuluk oluşur. Ayrıca keskin bir koku gelir bu dumandan. Yeni nesil araçlarda bu sorunsal için belirlenmiş bir arıza kodu da var. Ayrıca araç çekişinde de hissedilir bir düşüş yaşanacaktır.

Araçta Katalizör İptali Hakkında Önemli Bilgiler

Günümüzde çoğu sürücü araç performansını yükseltmek ya da yakıt tasarrufu yapmak için katalizör parçasını iptal ettiriyor. Oysa bu işlem sanıldığı kadar masum değil. Hem araca hem de doğaya zarar veriliyor. Uzmanlar da bu işlemi kesinlikle önermiyor.

d)      Katalitik Konvertör İptal Edilirse Araçta Performans Düşer mi?

Katalitik konvertör iptal edilirse egzoz basıncında yükselme olur. Bu da araçta yakıt tüketimini ciddi oranda arttırmaktadır. Aynı zamanda araçta arıza lambası da sürekli yanar. En önemlisi de çevreye ciddi zarar verilir. Otomotiv ustaları bu işlemi önermiyor. İyi günler dileriz.

İlginizi çekebilir: Güncel Araç Boyama Fiyatları Komple, Lokal Boya Fiyat